Phân tích khổ đầu và khổ cuối trong bài thơ Đoàn … – Luật Dương Gia

1. Dàn ý Phân tích khổ đầu và khổ cuối trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá:

1.1. Giới thiệu:

Giới thiệu ngắn gọn về tác giả và bài thơ

Giới thiệu hai khổ thơ cần phân tích, miêu tả cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi và trở về trong niềm hân hoan, náo nức.

1.2. Thân bài:

a) Khổ thơ đầu – cảnh ra khơi

Thời gian nghệ thuật là một buổi hoàng hôn tuyệt đẹp.

Mặt trời lặn xuống biển như một ngọn lửa rực.

Sóng như cánh cửa đêm khép kín.

Hình ảnh mặt trời, sóng biển, màn đêm được nhân cách hóa tạo nên một bức tranh thiên nhiên tráng lệ, hùng vĩ.

Sự chuyển động của thời gian được miêu tả qua các động từ như “xuống biển”, “đóng cửa” và “sụp đổ”.

Đoàn thuyền ra khơi với tâm thế tươi vui, hân hoan thể hiện trong câu “Câu hát căng buồm cùng gió khơi” (Cánh buồm hát cùng gió).

Từ “lại” (lại) gợi tính chất tuần hoàn trong hoạt động của người dân chài, gợi cuộc sống thanh bình, hài hòa trên quê hương.

b) Khổ thơ cuối – cảnh trở về

Đoàn thuyền đánh cá trở lại với một bài hát vui vẻ

Câu nói căng buồm với gió khơi diễn tả niềm vui sướng của ngư dân khi trở về với một mẻ cá bội thu.

Hình ảnh đoàn thuyền chạy đua với mặt trời miêu tả con thuyền như một cơ thể sống, có sức sống mãnh liệt và tinh thần phấn chấn.

1.3. Kết luận:

Nêu cảm nhận cá nhân.

Xem thêm: Hoàn cảnh sáng tác, bố cục, thể thơ bài Đoàn thuyền đánh cá

2. Phân tích khổ đầu và khổ cuối trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá hay nhất:

Mỗi nhà văn, nhà thơ đều tìm cảm hứng bất tận từ thiên nhiên, và Huy Cận cũng không ngoại lệ. “Tràng Giang” gợi lên trong ông một “nỗi sầu vạn cổ”, trong khi “Đoàn thuyền đánh cá” lại mang đến một bầu không khí hào hùng và phấn khởi. Bài thơ này của Huy Cận miêu tả về cuộc sống của người lao động vùng biển, trong đó khổ đầu và khổ cuối tạo nên một bức tranh tuần hoàn về thiên nhiên trong một ngày làm việc.

Huy Cận là một nhà thơ tiêu biểu của nền thơ ca hiện đại Việt Nam. Trước Cách mạng tháng Tám, tác phẩm của ông thường mang nét buồn tẻ khi liên kết với thiên nhiên và vũ trụ. Tuy nhiên, sau Cách mạng tháng Tám, phong cách sáng tác của ông trở nên vui tươi và sống động hơn, đặc biệt là trong bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”. Tác phẩm này được sáng tác năm 1985 khi Huy Cận đang ở Quảng Ninh và được đăng trong tập “Trời mỗi ngày lại sáng”.

Bài thơ bắt đầu với một bức tranh hoàng hôn tráng lệ khi thiên nhiên chuẩn bị đi vào giấc ngủ, trong khi con người bắt đầu bước vào công việc của mình.

“Mặt trời xuống biển như hòn lửa.Sóng đã cài then, đêm sập cửa.Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,Câu hát căng buồm cùng gió khơi.”

Bức tranh hoàng hôn trên biển được tả chi tiết tại vị trí đặc biệt của con thuyền di chuyển ra khơi. Nơi đây, khi ánh mặt trời chìm dần xuống đại dương rộng lớn, người ta có thể ngắm nhìn hình ảnh mặt trời tuyệt đẹp như một tảng than cháy hồng đang dần chìm vào đáy biển. Sự dần tắt dần của ánh sáng là tín hiệu cho thấy ngày đã kết thúc. Lúc này, màn đêm bắt đầu tràn ngập, giống như tấm cửa lớn mở ra “sóng cài then”, khiến cho cảm giác gần gũi, thân thương giữa con người và vũ trụ trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết. Cảnh biển hiện ra trước mắt người đọc đầy kỳ vĩ và đẹp đẽ như những câu chuyện thần thoại, tạo nên một sự gần gũi và thân thuộc như ngôi nhà của những người dân chài. Những tưởng tượng này làm cho đoàn thuyền đánh cá ra khơi với tâm trạng phấn chấn, vui tươi và sảng khoái.

“Câu hát căng buồm với gió khơi,Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.Mặt trời đội biển nhô màu mới,Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.”

Mỗi tác phẩm nghệ thuật đều thể hiện phong cách sáng tác riêng biệt của tác giả. Trên trang thơ “Đoàn thuyền đánh cá”, khổ đầu và khổ cuối là những bức tranh thiên nhiên độc đáo với hoàng hôn và bình minh đầy sức sống, được tô điểm bởi những hình ảnh thơ phong phú và sức gợi mạnh mẽ. Những cảm xúc đó là của một tâm hồn yêu thiên nhiên và trân trọng vẻ đẹp của cuộc sống người lao động, được thể hiện qua ngòi bút sôi động và phóng khoáng của Huy Cận.

Các khổ thơ đầu và cuối trong bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” như những bản nhạc mở đầu và kết thúc cho chuyến hành trình của những người dân vùng biển. Những bức tranh với cảm nhận tinh tế đã phản ánh thành công vẻ đẹp hoang sơ của biển cả với sự lao động khỏe khoắn của con người.

Xem thêm: Cảm nhận Đoàn thuyền đánh cá – Huy Cận chọn lọc hay nhất

3. Phân tích khổ đầu và khổ cuối trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá chọn lọc:

Nếu bài thơ “Tiểu đội đội xe không kính” là một bản ca tôn vinh lòng can đảm, quyết tâm và tình yêu sâu sắc dành cho miền Nam của những tài xế xe bọc thép không kính, thì “Đoàn thuyền đánh cá” lại là một bài hát ca ngợi cuộc sống lao động của con người trong sự phát triển xã hội chủ nghĩa tại miền Bắc vào những năm đầu sau khi giải phóng.

Trong những câu thơ đầu, tác giả miêu tả hành trình đánh cá khó khăn và gian truân của con người, đồng thời thể hiện sự phấn khởi của cả quốc gia khi đoàn thuyền cùng nhau chinh phục thiên nhiên và tận hưởng cảnh đẹp của đất nước. Trong khi đó, bài thơ kết thúc với hình ảnh đoàn thuyền trở về trong bình minh:

“Câu hát căng buồm với gió khơi,Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.Mặt trời đội biển nhô màu mớiMắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.”

Trong bài thơ, “Mặt trời đội biển nhô màu mới” được nhân hóa như một huyền thoại sáng rực. Tác giả tạo nên hình ảnh mặt trời không chỉ là của thiên nhiên, mà còn là của muôn loài mắt cá long lanh trong buổi bình minh. Ý thơ phảng phất không khí thần thoại, bản hùng ca lao động.

Điểm nhấn cuối của bài thơ là hình ảnh đoàn thuyền đánh cá trở về trong bình minh, với mặt trời đang nhô lên một màu mới tươi sáng. Ánh sáng từ muôn mắt cá tạo nên không gian huy hoàng, tôn lên thành quả lao động và làm đẹp thêm trời biển quê hương. Đó là niềm vui chiến thắng, niềm vui đủ đầy của những người lao động trong cuộc sống.

Bài thơ vẽ lên chân dung những người lao động xây dựng xã hội chủ nghĩa, những người đang ngày đêm cống hiến sức lực của mình cho đất nước. Tác phẩm không chỉ giới hạn ở việc miêu tả anh hùng bộ đội cứu nước, mà còn tôn vinh những con người đóng góp cho sự phát triển của đất nước.

Trong bình giảng về các tác phẩm văn học lớp 9, nhà nghiên cứu Trần Đình Sử đã viết rằng câu hát “căng thuyền đưa buồm đi, nay đưa thuyền về” đã trở thành biểu tượng cho sự khát khao vươn lên, tiến bộ của con người Việt Nam trong cuộc đua với thời gian. Bài thơ miêu tả sự trăn trở, gian khổ của những người đánh cá khi chìm đắm trong đêm tối để bám trụ lấy sự sống, và khi về đến bến cảm thấy niềm vui, chiến thắng của một cuộc đua đầy thử thách.

Khi mặt trời vừa nhô lên, đổ ánh sáng ban mai trên biển cả, thì đoàn thuyền đã về đích từ lâu, mang với mình thành quả lao động rực rỡ, huy hoàng, tạo nên bức tranh tuyệt đẹp về cuộc sống đầy nghị lực và sự kiên trì của con người Việt Nam. Chính những nỗ lực của họ đã đóng góp vào sự phát triển của miền Nam và xây dựng nên một hậu phương vững chắc cho đất nước.