Phương pháp STEAM là gì? Lợi ích khi ứng dụng STEAM vào dạy học

STEAM là một trong những phương pháp giáo dục tiên tiến nhất hiện nay được áp dụng tại nhiều quốc gia phát triển như: Mỹ, Pháp, Nhật… Tại Việt Nam, phương pháp này cũng đang nhận được nhiều sự quan tâm nhờ các ưu điểm nổi bật. Vậy “Phương pháp STEAM là gì?” và “Lợi ích thế nào khi ứng dụng vào dạy học?”. Bài viết dưới đây của iSchool sẽ mang đến những thông tin cơ bản và hữu ích nhất về phương pháp STEAM để bố mẹ tham khảo.

1. Phương pháp STEAM là gì?

STEAM là phương pháp giáo dục liên ngành hiện đại hướng đến việc trang bị những kiến thức, kỹ năng từ 5 bộ môn: Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật), Art (Nghệ thuật) và Mathematics (Toán học) cho người học.

Mô hình này là phiên bản nâng cấp hoàn toàn mới của phương pháp giáo dục STEM trước đó, được bổ sung thêm yếu tố nghệ thuật (Art). Nhờ vậy, phương pháp giáo dục STEAM đã trở nên hoàn chỉnh và toàn diện hơn.

Phương pháp giáo dục STEAM ra đời từ ý tưởng sáng tạo của Trường Thiết Kế Rhode Island (Hoa Kỳ). Ý tưởng này ngày càng nhận nhiều phản ứng tích cực và đang được nhân rộng trên khắp nước Mỹ. Sau này, STEAM đã được ứng dụng thêm tại nhiều quốc gia phát triển trên thế giới và được xem là phương pháp giáo dục phổ biến, tiên tiến nhất hiện nay.

Phương pháp STEAM mang đến cho học sinh hình thức học chủ động, sáng tạo. Mỗi bài học trong chương trình đều là các tình huống thực tế nhằm kích thích trí tò mò của các em. Từ đó, học sinh sẽ dần hoàn thiện kỹ năng, khám phá và giải quyết những vấn đề xung quanh qua nhiều góc nhìn khác nhau.

>> Xem thêm: Phương pháp Glenn Doman cho trẻ 3 tuổi: Cách áp dụng hiệu quả

2. Phương pháp STEAM giúp trẻ phát triển kỹ năng gì?

Nhờ vào việc kết hợp giảng dạy nhiều môn học khác nhau như: toán học, khoa học, công nghệ, kỹ thuật, cho đến nghệ thuật mà phương pháp STEAM giúp học sinh tiếp thu được kiến thức một cách đa dạng và toàn diện, đồng thời phát triển các kỹ năng liên quan bao gồm:

• Kỹ năng khoa học – Science(S): Mô hình STEAM giúp học sinh hiểu được cách thức hoạt động, sự liên kết giữa định nghĩa, nguyên lý của sự vật, sự việc. Trên cơ sở đó, các em biết áp dụng để thực hành và giải quyết những vấn đề trong thực tiễn cuộc sống. Ví dụ: Bé sẽ hiểu được mưa tạo ra từ hơi nước bay lên…
• Kỹ năng Công nghệ – Technology(T): Học sinh được tiếp xúc với công nghệ cao, hiện đại, giúp các em nhận thức đúng hơn về khoa học – công nghệ. Qua đó, các em sẽ tự sáng tạo nên các sản phẩm, mô hình khoa học từ đơn giản đến phức tạp.
• Kỹ năng Kỹ thuật – Engineering(E): Việc lồng ghép những mô hình thực tiễn vào giảng dạy giúp học sinh biết được cách thức sản xuất, vận hành của các sản phẩm quen thuộc. Nhờ vậy các em sẽ biết được cách chế tạo và lắp ráp cơ bản, tăng khả năng tư duy sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề liên quan đến kỹ thuật. Ví dụ như lắp rô bốt, máy móc đơn giản phù hợp với từng độ tuổi của bé.
• Kỹ năng Nghệ thuật – Art(A): Nghệ thuật là yếu tố phân biệt giữa mô hình giáo dục STEAM với STEM. Không những chú trọng về tư duy logic, phương pháp này còn giúp học sinh phát triển về tư duy hình tượng. Người học được tự do sáng tạo và khám phá thế giới nghệ thuật, tham gia các hoạt động âm nhạc, hội hoạ… để phát triển các giác quan và thẩm mỹ một cách tốt nhất. Ví dụ: Múa được xem là môn học giúp học sinh rèn luyện kỹ năng quan sát, tính bền bỉ, kiên trì.
• Kỹ năng Toán học – Mathematics(M): Đây là phương pháp giáo dục sớm giúp học sinh làm quen và rèn luyện với những con số từ nhỏ. Các em sẽ được khơi dậy tiềm năng và niềm đam mê với toán học. Đồng thời giúp xây dựng nền tảng, tư duy định nghĩa toán học đúng đắn, phản xạ nhanh nhạy hơn để trẻ có thể áp dụng vào thực tế.

>> Tham khảo thêm: Các phương pháp dạy học tích cực hiệu quả nhất hiện nay

3. Lợi ích khi ứng dụng phương pháp STEAM vào dạy học

Không chỉ mang đến lợi ích về mặt kiến thức, ứng dụng phương pháp STEAM vào dạy học còn giúp học sinh phát triển thêm nhiều kỹ năng mềm cần thiết khác. Đây là những kỹ năng quan trọng để học sinh hội nhập trong thời đại mới, tạo bước đệm vững chắc cho hành trình tương lai sau này của các em.

3.1. Giúp trẻ rèn luyện các kỹ năng cần thiết

• Kỹ năng quan sát: Học theo phương pháp này, học sinh được rèn luyện kỹ năng quan sát để có thể tìm ra bản chất của sự vật và hiện tượng. Từ đó các em có thể đưa ra những ý tưởng mới, phương pháp thích hợp nhất.
• Kỹ năng đặt vấn đề: Khi bắt đầu dự án, học sinh sẽ được yêu cầu đặt ra vấn đề trước khi đi tìm đáp án. Thông qua đó, các em sẽ học được cách phân tích và dự đoán trước kết quả xảy ra.
• Kỹ năng truy vấn: Trong quá trình học tập, học sinh được yêu cầu dùng phương pháp truy vấn để đặt câu hỏi. Điều này giúp các em rèn luyện kỹ năng phản biện. Từ đó, các em sẽ biết cách giải quyết vấn đề cho mọi tình huống khác nhau trong thực tế.
• Kỹ năng hợp tác: Phương pháp này đề cao khả năng làm việc theo nhóm và hợp tác cùng bạn bè. Các em sẽ cùng nhau đóng góp ý kiến để tìm ra các giải pháp, từ đó kỹ năng làm việc nhóm và năng lực giao tiếp sẽ phát triển tốt hơn.

3.2. Khơi dậy khả năng sáng tạo của trẻ

Nhờ cách giảng dạy “vừa học – vừa chơi” được ứng dụng từ phương pháp STEAM, học sinh sẽ được khơi dậy khả năng sáng tạo. Não bộ của các em sẽ phân tích và tạo sự kết nối giữa kiến thức đã học với thế giới xung quanh. Sự sáng tạo của trẻ có thể được thể hiện ở nhiều khía cạnh khác nhau như: tự đặt câu hỏi để tìm ra đáp án, khám phá lắp ráp những vật thể… Mặc dù các ý tưởng có thể rất nhỏ nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong hành trình phát triển, giúp trẻ chủ động tư duy.

Đặc biệt, phương pháp giáo dục sớm STEAM tạo ra môi trường học tập không áp lực, mang đến không khí vui vẻ, thông qua những tiết học thực hành thú vị. Nhờ vậy, học sinh có thể tiếp thu kiến thức dễ dàng hơn. Thay vì ép học sinh đưa ra đáp án chính xác, STEAM hướng đến thái độ và cách mà tìm kiếm câu trả lời.

Đây chính là điểm khác biệt mà phương pháp STEAM mang lại cho học sinh. Không chỉ dừng lại ở việc tiếp thu tri thức mà còn phát triển năng lực chủ động, tìm tòi để tạo ra những cái mới, lý giải sâu hơn về những hiện tượng trong bài học hay thực tế.

3.3. Truyền cảm hứng trong học tập cho trẻ

Sự thành công của phương pháp STEAM là ở khả năng truyền cảm hứng trong học tập cho trẻ. Phương pháp này vô cùng hiệu quả khi các em không phải học quá nhiều kiến thức nhưng vẫn nắm rõ nội dung các bài học thông qua việc nghiên cứu, ứng dụng để tự đúc kết vấn đề. Áp dụng phương pháp STEAM giúp trẻ khơi dậy niềm đam mê học tập, chủ động khám phá để tiếp thu kiến thức và giải quyết vấn đề.

Hiện nay, ở những trường áp dụng phương pháp STEAM như Trường Hội nhập Quốc tế iSchool đều xây dựng hệ thống giáo trình đa dạng phù hợp cho mỗi cá nhân học sinh. Đồng thời, trường không ngừng có sự cải tiến và thay đổi phương pháp để phù hợp với hoàn cảnh thực tế.

3.4. Bé được học dựa vào các tình huống cụ thể

Với phương pháp STEAM, học sinh sẽ được học nhiều tiết học bổ ích thông qua những tình huống cụ thể. Các em phải vận dụng kiến thức được học để giải quyết vấn đề đặt ra. Đây là một trong những mục tiêu quan trọng mà STEAM luôn hướng tới. Bởi với phương pháp giáo dục truyền thống, học sinh đa phần chỉ được tiếp thu lý thuyết. Dù có điểm số cao trong học tập nhưng đa phần các em không thể vận dụng được trong thực tế.

Học sinh được giáo dục theo phương pháp giáo dục sớm STEAM sẽ hoàn toàn chủ động hơn khi các em có thể hiểu và thực hành những kiến thức được học. Từ đó, trẻ được tự mình khám phá, mở rộng hơn về tri thức.

4. So sánh phương pháp STEAM và iTL Plus

Bên cạnh STEAM, iTL Plus cũng là một phương pháp giáo dục trẻ sớm với nhiều ưu điểm vượt trội. Vậy điểm giống và khác nhau giữa phương pháp giáo dục iTL Plus và STEAM là gì?

Điểm giống nhau:

• Học sinh được xem là trung tâm của việc giáo dục, giúp trẻ phát triển những kỹ năng mềm cần thiết: kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng tư duy sáng tạo, kỹ năng giải quyết vấn đề…
• Các chương trình giảng dạy áp dụng 2 phương pháp giáo dục này đều được thiết kế phù hợp nhất với từng năng lực và từng độ tuổi học sinh, giúp khai phá tối đa tiềm năng của trẻ.
• Nội dung giảng dạy đan xen lý thuyết và thực hành, ứng dụng kiến thức đã học vào thực tế thông qua trải nghiệm và nghiên cứu.
• Giáo viên luôn giữ vai trò là người đồng hành cùng trẻ trên hành trình phát triển của bản thân.

Điểm khác nhau:

Trên đây là những chia sẻ của iSchool về phương pháp STEAM – mô hình giáo dục hiện đại, mang đến cho học sinh nền tảng tư duy vững chắc. Phương pháp STEAM giúp trẻ nâng cao kiến thức, kỹ năng tốt hơn. Hy vọng với những thông tin cập nhật trong bài viết sẽ giúp bố mẹ hiểu rõ hơn về mô hình giáo dục STEAM.

Để được tư vấn và giải đáp thắc mắc về các chương trình học cho trẻ, phụ huynh có thể liên hệ với iSchool thông qua:

• Email: [email protected]
• Số điện thoại: 0789.166.588

>> Có thể phụ huynh quan tâm:

• Phương pháp Montessori cho trẻ ba mẹ cần biết
• Phương pháp Glenn Doman là gì? Tìm hiểu về chương trình Glenn Doman
• 12 Kỹ năng sống cho trẻ mầm non cần thiết nhất