Ung thư di căn xương có chữa được không? Dấu hiệu, nguyên nhân

Ung thư ở giai đoạn sau có khả năng di căn tới bất cứ cơ quan nào trong cơ thể, đặc biệt là ung thư di căn xương. Những triệu chứng ung thư di căn tới xương thường không rõ ràng. Tình trạng này rất khó phát hiện sớm để có biện pháp can thiệp kịp thời.

Ung thư di căn xương là gì?

Ung thư di căn xương là tình trạng các tế bào ung thư từ ổ nguyên phát di căn tới tổ chức xương, gây tổn hại tới cấu trúc của xương. Ung thư di căn đơn giản là ung thư đã ở giai đoạn cuối. Hệ thống xương được đánh giá là cơ quan thường bị di căn nhất. Tất cả các loại ung thư đều cho di căn tới xương, ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. (1)

Hiện chưa có phương pháp nào điều trị ung thư di vào căn xương dứt điểm. Các lựa chọn điều trị chỉ giúp thuyên giảm triệu chứng, hạn chế tình trạng di căn của khối u tiến triển để kéo dài thời gian sống của người bệnh, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống trong quãng đời còn lại của người bệnh.

Xem thêm: Ung thư xương là gì?

Các loại ung thư di căn xương thường gặp

Các loại ung thư di căn xương thường gặp gồm: (2)

• Xương cột sống (vị trí di căn phổ biến nhất).
• Xương chậu (xương hông, ổ cối, cành ngồi mu…).
• Đầu gần của xương đùi, xương cẳng chân, xương cánh tay.
• Xương sườn.
• Xương hộp sọ

Các dấu hiệu của ung thư di căn xương

1. Đau

Triệu chứng đầu tiên của bệnh ung thư đã di căn vào xương chính là cảm giác đau nhức. Cơn đau ban đầu có thể xuất hiện ngắt quãng. Theo thời gian, cơn đau có thể trở nên liên tục, nghiêm trọng hơn khi vận động. Xương có thể yếu tới mức dễ bị gãy.

2. Gãy xương

Triệu chứng gãy xương có thể xảy ra khi người bệnh bị ngã hoặc chấn thương. Tuy nhiên, ngay trong những hoạt động bình thường, người bệnh cũng có khả năng bị gãy do xương khi đó đã bị yếu kèm huỷ xương, gây ra tình trạng gãy xương bệnh lý.

Các khu vực thường bị gãy gồm xương dài cánh tay, cẳng chân và xương cột sống. Khi cộng sống bị gãy, người bệnh có thể bị đau đột ngột ở giữa lưng. Trên kết quả chụp X-quang, bác sĩ thấy xương chi trên hoặc chi dưới (tay hoặc chân) có khả năng bị gãy (doạ gãy) hoặc gãy bệnh lý thật sự.

Trong trường hợp dọa gãy, người bệnh có thể được chỉ định phẫu thuật kết hợp xương phòng ngừa bằng cách đặt vào một đinh kim loại vào khu vực xương yếu để gia cố chỗ yếu. Nếu xương đã gãy, bác sĩ thường phẫu thuật kết hợp lại xương bằng đinh hoặc nẹp kim loại để cố định phần xương gãy.

3. Chèn ép tủy sống

Ung thư phát triển trong xương ở lưng có thể gây áp lực lớn lên tủy sống. Một trong các triệu chứng điển hình, sớm nhất là đau ở lưng hoặc cổ. Nếu tình trạng chèn ép tủy sống không có biện pháp can thiệp ngay lập tức, người bệnh có khả năng bị liệt cao.

Người bệnh chèn ép tủy sống thường bị đau lưng, tê chân hoặc bụng, yếu chân, khó cử động chân. Nếu xuất hiện những triệu chứng này, người bệnh nên nhanh chóng đến các cơ sở y tế uy tín để có biện pháp can thiệp kịp thời.

4. Nồng độ canxi trong máu cao

Nồng độ canxi trong máu cao có thể khiến người bệnh bị táo bón, đi tiểu thường xuyên, cảm thấy uể oải, buồn ngủ, luôn cảm thấy khát và uống nhiều chất lỏng, yếu cơ, đau cơ và khớp, hôn mê, suy thận.

Nguyên nhân gây ung thư di căn xương

Ung thư di căn xương là tình trạng các tế bào ung thư phát sinh, thoát ra rồi di căn tới xương từ khối u ban đầu. Các chuyên gia hiện vẫn chưa xác định được nguyên nhân cụ thể khiến một số bệnh ung thư lây lan, di chuyển tới xương thay vì ảnh hưởng tới một vị trí khác, chẳng hạn như gan. (3)

Các phương pháp chẩn đoán bệnh

Để chẩn đoán ung thư di tới căn xương, bác sĩ sẽ dựa vào những phương pháp cận lâm sàng như: (4)

1. Chụp X-quang

Phương pháp chẩn đoán này giúp bác sĩ phát hiện dấu hiệu lây lan của ung thư vào xương. Chụp X-quang là phương pháp đơn giản thường được chỉ định thực đầu tiên khi người bệnh ung thư có biểu hiện đau xương hay xuất hiện những triệu chứng khác nghi ngờ ung thư di căn xương. Ngoài ra, phương pháp còn giúp phát hiện gãy xương do di căn.

2. Chụp cắt lớp vi tính (CT)

Chụp CT có thể phân tích hình ảnh chi tiết gấp 10 lần so với chụp X-quang thường quy. Phương pháp này giúp xác định vị trí để sinh thiết xương dưới chụp cắt lớp.

Chụp cắt lớp vi tính còn giúp bác sĩ đánh giá kích thước và hình dạng của khối u di căn trong xương và mức độ bền chắc của xương.

3. Chụp cộng hưởng từ (MRI)

Kết quả chụp MRI giúp bác sĩ nhìn thấy hình ảnh xâm lấn tủy, các mô mềm xung quanh và thăm dò ống sống. Đây là kỹ thuật thăm dò có độ nhạy cao, giúp thăm dò tủy xương chính xác.

4. Chụp xạ hình xương

Chụp xạ hình xương là phương pháp chẩn đoán có độ nhạy cao giúp phát hiện di căn xương. Phương pháp này có khả năng thăm dò tất cả hệ xương mà không có phương pháp chẩn đoán nào khác có thể làm được. Xạ hình xương giúp bác sĩ phát hiện di căn xương trước khi người bệnh bắt đầu xuất hiện triệu chứng, phát hiện sớm hơn so với chụp X quang khoảng 3 – 6 tháng. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện phương pháp chẩn đoán này để theo dõi đáp ứng của di căn xương với việc điều trị.

5. Các xét nghiệm khác

Khi ung thư di vào căn xương, những tế bào ung thư hoặc những tế bào khác có thể sản xuất ra một số chất phát hiện được thông qua xét nghiệm máu như :

• Canxi: Tình trạng ung thư di căn xương làm xương tan, nồng độ canxi trong máu tăng cao, gây tăng canxi huyết.
• Phosphatase kiềm: Nồng độ phosphatase kiềm có thể tăng khi xương tan. Tuy nhiên, gan cũng có khả năng sản xuất phosphatase kiềm. Do đó, nồng độ phosphatase tăng cũng có thể dấu hiệu của các bệnh lý ở gan.
• Xét nghiệm nước tiểu: Tình trạng xương bị tổn thương do ung thư di căn có thể làm nước tiểu xuất hiện một số chất.
• Sinh thiết mô: Đối với các trường hợp chưa được chẩn đoán ung thư trước đó, bác sĩ sẽ tiến hành lấy mô tại vị trí nghi ngờ ung thư nhằm xác định tính chất tế bào là ác tính, có thể xác định di căn xương từ tế bào của cơ quan nào trong cơ thể. Mặt khác, nếu người bệnh được chẩn đoán ung thư trước đó, đã kiểm tra sự di căn xương bằng xạ hình xương và kết quả xét nghiệm máu, bác sĩ sẽ không cần làm sinh thiết.

Các phương pháp điều trị bệnh

1. Dùng thuốc

Các loại thuốc thường được chỉ định cho người bệnh như:

• Thuốc điều trị loãng xương: Thuốc thường được chỉ định cho các trường hợp loãng xương, cũng có thể giúp ích cho người bệnh bị di căn xương. Tác dụng thuốc là làm chắc xương, giảm đau do di căn xương, giảm nhu cầu sử dụng thuốc giảm đau mạnh. Tuy vậy, thuốc điều trị loãng xương có thể gây đau xương tạm thời và một số vấn đề ở thận. Thuốc có khả năng làm tăng nguy cơ thoái hóa xương hàm hiếm gặp nhưng nghiêm trọng (hoại tử xương).
• Thuốc phóng xạ dùng đường tĩnh mạch: Trường hợp di căn nhiều xương có thể được chỉ định một số loại thuốc phóng xạ truyền qua tĩnh mạch. Khi vào cơ thể, thuốc di chuyển tới những khu vực di căn xương rồi giải phóng bức xạ. Thuốc hỗ trợ kiểm soát cơn đau do di căn xương. Những tác dụng phụ có thể gồm tổn thương tủy xương và thiếu máu.
• Thuốc giảm đau: Thuốc giúp kiểm soát cơn đau do di căn xương. Nhiều loại thuốc giảm đau được chỉ định trong điều trị chứng đau do ung thư. Ngoài ra, còn có nhiều cách sử dụng thuốc giảm đau khác nhau như thuốc viên, miếng dán, thuốc tiêm truyền.
• Steroid: Thuốc giúp giảm đau liên quan tới di căn xương bằng cách giảm sưng, viêm xung quanh những vị trí ung thư. Thuốc hoạt động nhanh và hiệu quả. Tuy nhiên, việc dùng thuốc steroid cần đặc biệt thận trọng. Vì thuốc có nhiều tác dụng phụ, nhất là các trường hợp sử dụng trong thời gian dài.

2. Hóa trị liệu

Nếu ung thư đã di căn tới nhiều xương, bác sĩ có thể đề nghị người bệnh tiến hành hóa trị. Phương pháp này có thể được thực hiện dưới dạng dùng thuốc uống, tiêm qua tĩnh mạch hoặc kết hợp cả hai. Tác dụng phụ của thuốc tùy thuộc vào những loại thuốc hóa trị cụ thể mà người bệnh dùng.

3. Liệu pháp hormone

Liệu pháp này có thể liên quan tới việc sử dụng thuốc nhằm giảm nồng độ hormone tự nhiên hay để ngăn chặn sự tương tác giữa hormone và các tế bào ung thư. Một biện pháp khác là phẫu thuật loại bỏ những cơ quan sản xuất hormone như buồng trứng, tinh hoàn. Các dạng ung thư ở tuyến tiền liệt và ở vú thường nhạy cảm với những phương pháp điều trị ngăn chặn hormone.

4. Liệu pháp nhắm mục tiêu

Những phương pháp điều trị bằng thuốc nhắm mục tiêu tập trung vào những bất thường cụ thể hiện diện trong những tế bào ung thư. Bằng việc ngăn chặn các bất thường này, những phương pháp điều trị bằng thuốc nhắm mục tiêu có thể làm những tế bào ung thư chết.

5. Xạ trị

Xạ trị là phương pháp dùng chùm bức xạ năng lượng cao (tia X và proton) tiêu diệt những tế bào ung thư. Phương pháp này có thể là một lựa chọn khi di căn xương gây đau mà không kiểm soát được bằng thuốc giảm đau hoặc khi cơn đau chỉ giới hạn tại một vài khu vực nhỏ. Tùy theo vào tình trạng của người bệnh, liều lượng bức xạ vào xương sẽ có sự khác biệt. Tác dụng phụ của phương pháp này tùy thuộc vào vị trí điều trị và kích thước của nó.

6. Phẫu thuật

Một số loại phẫu thuật thường được chỉ định trong điều trị ung thư di căn xương, cụ thể:

• Phẫu thuật ổn định xương: Khi xương có nguy cơ gãy do di căn xương, bác sĩ có thể ổn định xương bằng cách dùng những thanh kim loại, đinh vít để cố định, qua đó giúp giảm đau, cải thiện chức năng.
• Phẫu thuật tiêm xi măng vào xương: Một số xương khó được gia cố bằng những tấm kim loại hay đinh vít như xương chậu và xương cột sống. Đối với các trường hợp này, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện tiêm xi măng xương.
• Phẫu thuật sửa chữa xương bị gãy: Khi di căn xương khiến xương gãy, bác sĩ phẫu thuật có thể phẫu thuật sửa chữa xương bằng cách dùng những thanh kim loại và đinh vít để ổn định xương.

7. Làm nóng hoặc đông lạnh khối u

Tiêu diệt các tế bào ung thư bằng nhiệt hoặc lạnh có thể hỗ trợ kiểm soát cơn đau. Những thủ thuật này có thể là một lựa chọn khi người bệnh chỉ có một hay hai khu vực di căn xương, không đáp ứng với những phương pháp điều trị khác. Những tác dụng phụ có thể xảy ra là tổn thương những cấu trúc lân cận như dây thần kinh, tổn thương xương có khả năng làm tăng nguy cơ gãy xương.

Ung thư di căn xương và một số bệnh liên quan

Xương phải trải qua quá trình tu sửa liên tục trong điều kiện bình thường. Quá trình này thực hiện thông qua osteoblast (loại tế bào tạo xương có tham gia vào quá trình hình thành, khoáng hóa xương) lắng đọng và tế bào hủy xương thông qua trung gian tái hấp thu. Lúc này, xương được điều chỉnh thường xuyên để cân bằng nồng độ canxi trong cơ thể, duy trì cấu trúc xương.

Khi di căn, các tế bào ung thư khiến osteolytic (tiêu xương) hoặc osteoblastic (nguyên bào xương) tổn thương, đồng thời gây ảnh hưởng xấu tới sự phát triển cơ chế phản xạ trong cơ thể. Di căn thoái hóa xương hoạt động mạnh, nghiêm trọng hơn di căn nguyên bào nuôi. Tuy vậy, dù đang phát triển ở thể bệnh nào, người bệnh đều có nguy cơ cao bị phì đại, tăng sinh tế bào hủy xương.

Các loại tổn thương, những khối u nguyên phát bao gồm:

• Tổn thương tiêu xương
• Ung thư thận.
• Ung thư tuyến giáp.
• Ung thư phổi.
• Non-Hodgkin lymphoma.
• Bệnh đa u tủy.
• U ác tính.
• Tế bào Langerhans mất tế bào gốc.
• Tổn thương nguyên bào nuôi
• U nguyên bào kỹ.
• Carcinoid
• U lympho Hodgkin
• Ung thư phổi tế bào nhỏ
• Ung thư tuyến tiền liệt

• Tổn thương hỗn hợp
• Ung thư vú
• Ung thư tinh hoàn
• Ung thư buồng trứng
• Ung thư đường tiêu hóa
• Ung thư da tế bào vảy.

Tiên lượng sống của người bệnh ung thư di căn xương

Ung thư di căn xương là giai đoạn bệnh nghiêm trọng, gặp nhiều khó khăn trong việc kiểm soát. Trong giai đoạn này, phác đồ điều trị chủ yếu là giảm những triệu chứng của bệnh, giúp kéo dài thời gian sống của người bệnh.

Tùy thuộc thể trạng, tinh thần của mỗi người bệnh và thể bệnh ung thư di căn tới xương, thời gian sống của mỗi người sẽ có sự khác biệt thường, khoảng 16 – 24 tháng khi được điều trị tích cực và đúng hướng. Vì thế, việc phát hiện điều trị ung thư di căn xương từ sớm là yếu tố tiên quyết đối với việc tăng thời gian sống cho người bệnh.

Theo chuyên trang bệnh học Cancer.org, ung thư di truyền chỉ chiếm khoảng 5 – 10% tổng số ca bệnh. Trong khi, đa phần bệnh hình thành do lối sống của người bệnh. Để ngăn ngừa căn bệnh ung thư này, mỗi người nên điều chỉnh lối sống sao cho lành mạnh, hạn chế các yếu tố nguy cơ cao như hút thuốc lá, sử dụng chất kích thích.

Bạn nên bảo vệ cơ thể dưới ánh nắng mặt trời, đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất trong thực đơn ăn uống, duy trì cơ thể cân đối, thường xuyên tập luyện thể thao. Bên cạnh đó, mỗi người bệnh cần duy trì thói quen khám sức khỏe định kỳ hay sàng lọc ung thư nhằm thể phát hiện ung thư từ sớm, qua đó có biện pháp can thiệp kịp thời, ngăn ngừa tiến triển nghiêm trọng.

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, ThS.BS Nguyễn Quang Tôn Quyền; TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.

Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…

BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Ung thư di căn xương là bệnh lý nguy hiểm vì có tiên lượng xấu, có thể gây biến chứng nghiêm trọng. Do đó, sớm phát hiện và điều trị triệt để ung thư nguyên phát là điều vô cùng quan trọng. Người bệnh ung thư đã di căn vào xương nên thăm khám, tuân theo chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa để nâng cao hiệu quả điều trị, ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng.