Câu ghép là gì? Các loại câu ghép? Cách đặt câu ghép?

Chúng ta đã thấy trong cấu trúc câu, một câu ghép là hai (hoặc nhiều) mệnh đề độc lập được nối với nhau bằng một liên từ phối hợp hoặc dấu chấm phẩy. Vì vậy, một câu ghép giống như hai hoặc nhiều câu đơn giản được cộng lại với nhau. Câu ghép không chứa mệnh đề phụ thuộc nào. Vậy thì khái niệm của câu ghép là gì? Các loại câu ghép? Cách đặt câu ghép ra sao? Trong bài viết dưới đây, chúng tôi giải thích câu ghép là gì? Các loại câu ghép? Cách đặt câu ghép?

Tư vấn pháp luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài: 1900.6568

1. Câu ghép là gì?

Câu ghép là một câu kết nối hai mệnh đề độc lập, thường bằng một kết hợp phối hợp như và hoặc nhưng. Chúng là cách tốt nhất để kết hợp hai hoặc nhiều câu tự túc và có liên quan thành một câu thống nhất.

Các câu ghép giúp tốc độ viết của bạn nhanh hơn và kết hợp các ý tưởng liên quan lại với nhau, nhưng chúng có một vài quy tắc bổ sung hơn so với câu tiêu chuẩn.

Như chúng tôi đã đề cập trong hướng dẫn về cách viết câu hay hơn, câu ghép kết hợp hai hoặc nhiều mệnh đề độc lập. Mấu chốt ở đây là các mệnh đề độc lập, là những mệnh đề có thể đứng một mình thành các câu riêng biệt. Về cơ bản, một câu ghép tập hợp các câu riêng lẻ, có liên quan lại với nhau thành một.

(Nếu bạn không quen với các thuật ngữ này, vui lòng xem hướng dẫn của chúng tôi về các mệnh đề bằng tiếng Anh, giúp xác định rõ hơn những gì tạo nên một mệnh đề.)

Các câu ghép rất dễ xác định vì chúng thường sử dụng kết hợp phối hợp mà bạn có thể nhớ là FANBOYS: For, And, Nor, But, Or, Yet, and So. Tuy nhiên, câu ghép cũng có thể sử dụng dấu chấm phẩy để nối hai mệnh đề, trong trường hợp này thì không cần kết hợp.

Hãy xem một số ví dụ về câu ghép để xem chúng hoạt động như thế nào.

Xem thêm: Phó từ là gì? Các loại phó từ? Ý nghĩa và cách phân biệt?

2. Các loại câu ghép:

Trên thực tế thì ta đã phân câu ghép ra thành 5 loại cơ bản bao gồm: Câu ghép chính phụ, câu ghép đẳng lập, câu ghép hỗn hợp, câu ghép hô ứng và câu ghép chuỗi. Đối với mỗi loại câu ghép khác nhau thì sẽ được nhận định là có mục đích và cách sử dụng khác nhau. Để giúp cho các bạn nhanh chóng biết cách sử dụng câu ghép sao cho hiệu quả và phục vụ tốt nhất cho ý đồ ngôn ngữ của mình thì chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu về từng loại câu ghép mà tác giả đã vừa nêu ra, như sau:

– Thứ nhất, câu ghép đẳng lập

Câu ghép đẳng lập có khái niệm được biết đến đó chính là câu ghép bao gồm hai vế câu có quan hệ ngang hàng, không phụ thuộc vào nhau. Các câu trong câu ghép đẳng lập được liên kết bằng quan hệ từ đẳng lập do đó mối quan hệ giữa chúng khá lỏng lẻo.

Ví dụ như: Hoa nấu cơm trưa hoặc Minh nấu

Cũng giống như một câu ghép đơn thuần thì câu ghép đẳng lập cũng được phân loại thành các loại câu ghép đẳng lập như sau:

Một là, câu ghép đẳng lập có quan hệ liệt kê

– Câu sẽ biểu thị các quá trình, sự vật, hiện tượng, tính chất cùng loại với nhau đối với mỗi một vế câu

Mỗi một vế câu sẽ biểu thị các quá trình, sự vật, hiện tượng, tính chất cùng loại với nhau

– Các vế được liên kết lại bằng quan hệ từ thể hiện cho sự liên hợp, chủ yếu sử dụng từ “và”

– Ví dụ: Cây xanh và trái ngọt

Hai là, câu ghép đẳng lập có quan hệ lựa chọn

– Mỗi một vế câu biểu thị khả năng riêng của sự việc

– Các vế liên kết bằng quan hệ từ biểu thị mối quan hệ lựa chọn nhiều khả năng khác nhau, thường là từ “hay, hoặc”, nhằm biểu đạt ít nhất sẽ có một khả năng được nói tới sẽ thực hiện được.

– Ví dụ: Bạn nói hoặc tôi nói

Ba là, câu ghép đẳng lập có quan hệ tiếp nối

Những vế trong câu ghép loại này thể hiện sự việc tiếp nối nhau theo một trật tự tuyến tính. Chúng được liên kết bằng quan hệ từ mang ý nghĩa liệt kê, thông qua quan hệ từ chủ yếu là “và”

Ví dụ như: Tôi vừa đỗ xe lại và người khác cũng đỗ xe ngay cạnh tôi

Bốn là, câu ghép đẳng lập có quan hệ đối chiếu

Giữa những vế câu biểu đạt sự việc mang tính chất tương phản nhau, đối ứng với nhau. Quan hệ từ sử dụng để kết nối các vế câu lại sẽ thể hiện quan hệ tương phản, đối chiếu, đó là từ “nhưng, mà, song”.

Ví dụ: Nó không làm bài tập nhưng bố mẹ cũng không bảo gì.

Thứ hai, câu ghép chính phụ

Câu ghép được nối với nhau bằng quan hệ từ hoặc một cặp từ hô ứng thì được nhận định là câu ghép chính – phụ. Trong câu ghép chính – phụ được biết đến là cũng có hai vế giống như câu ghép đẳng lập nhưng những vế trong câu ghép chính phụ lại có quan hệ phụ thuộc lẫn nhau, được liên kết với nhau bằng quan hệ từ chính phụ do đó mối quan hệ trong câu ghép loại này thường rất chặt chẽ.

Bạn có thể lấy nhiều ví dụ về câu ghép chính phụ tương tự với ví dụ chúng tôi đưa ra: Nếu em chăm chỉ học tập thì kết quả thi học kỳ sẽ rất cao.

Trong câu ghép chính phụ sẽ bao gồm các mối quan hệ:

– Nguyên nhân

– Mục đích

– Điều kiện

– Nhượng bộ và tăng tiến

Để biểu hiện các mối quan hệ trên thì chúng ta thường sử dụng từ nối hay là các cặp từ nối (cặp từ liên kết). Nếu có ai đó hỏi bạn câu ghép quan hệ bổ sung là gì? thì bạn hãy tự tin khẳng định rằng đó chính là câu ghép chính phụ.

Thứ ba, câu ghép hô ứng

Ban có biết định nghĩa về câu ghép hô ứng có nội dung như thế nào không? Câu ghép hô ứng còn được gọi với tên gọi khác đó chính là câu ghép qua lại, và câu ghép hô ứng được định nghĩa là câu ghép mà ở giữa hai vế câu luôn tồn tại kiểu quan hệ hô ứng. Mối quan hệ giữa những vế câu này vô cùng chặt chẽ, không thể tách riêng các vế ở trong câu ra thành những câu đơn.

Để kết nối những vế trong câu ghép hô ứng, người ta có thể sử dụng:

– Các phụ từ: chưa…đã, vừa…vừa, càng…càng, mới…đã,…

– Các cặp đại từ: nào…nấy, bao nhiêu…bấy nhiêu,…

Có thể lấy ví dụ cho loại câu ghép này như sau: Người thế nào thì vật thế ấy.

Thứ tư, câu ghép chuỗi

Ban có biết định nghĩa về câu ghép chuỗi có nội dung như thế nào không? Trên thực tế thì câu ghép có hai vế trở lên được xác định là câu ghép chuỗi. Giữa các vế của câu ghép loại này có quan hệ chuỗi, thức theo kiểu liệt kê cho nên chúng ta mới có cách gọi tên kiểu câu ghép này như vậy.

Giữa các vế câu được ngăn cách nhau bằng các dấu câu, đó là dấu chấm (.), dấu phẩy (,) và dấu hai chấm (:). Và chúng cũng chỉ liên kết với nhau bằng dấu chứ không sử dụng từ liên kết.

Đọc ví dụ sau để hiểu hơn về điều đó: Trời trong, xanh, gió mát.

Cũng giống như một câu ghép đơn thuần thì câu ghép chuỗi cũng được phân loại thành các loại câu ghép chuỗi như sau:

– Một là, câu ghép chính phụ có quan hệ bổ sung: Trời tạnh mưa, những tia nắng nhạt dần hé ra ở phía chân trời

– Hai là, câu ghép chính phục có quan hệ điều kiện – hệ quả: Bạn không học tiếng Anh, bạn sẽ không đủ điều kiện xin việc tại công ty nước ngoài

– Ba là, câu ghép chính phụ nguyên nhân: Trời nắng nóng, điện bị cúp, nhà không bật được quạt.

Bốn là, câu ghép chính phụ có quan hệ đối nghịch: Lan ốm, Lan vẫn nhất định không uống thuốc.

Thứ năm, câu ghép hỗn hợp

Câu ghép hỗn hợp được biết đến thông qua các đặc điểm nhận dạng đó chính là:

Giữa các vế của câu ghép hỗn hợp có mối quan hệ tầng bậc, có nhiều kiểu quan hệ về ngữ pháp. Ví dụ như: Mặc dù tôi đã khuyên nó cố gắng học hành cẩn thận nhưng nó không nghe cho nên bây giờ nó vẫn thất nghiệp. Ở ví dụ này có ba vế câu, giữa những vế câu đó chứa hai kiểu quan hệ ngữ pháp trở lên.

Xem thêm: Sự vật là gì? Các danh từ chỉ sự vật? Ví dụ về từ chỉ sự vật?

4. Cách đặt câu ghép:

Khi tạo câu ghép, có hai quy tắc chấm câu cần ghi nhớ:

– Đặt dấu phẩy trước liên từ phối hợp.

– Nếu bạn không sử dụng kết hợp điều phối, hãy đặt dấu chấm phẩy giữa mỗi mệnh đề.

Như mọi khi, bạn sử dụng một ký tự viết thường để bắt đầu mệnh đề độc lập thứ hai. Vì câu ghép là một câu đơn nên chỉ có chữ cái đầu tiên của mệnh đề đầu tiên được viết hoa.

Việc nắm vững các quy tắc chấm câu này là rất quan trọng để tạo câu ghép. Nếu không có chúng, câu nói của bạn sẽ trở thành một câu chạy án đáng sợ. Trong văn bản, các câu chạy không chỉ sai ngữ pháp mà còn khiến người đọc khó hiểu.

Để tránh cả câu chạy và câu ghép dài khó hiểu, hãy cố gắng giới hạn số mệnh đề trong một câu ở mức hai hoặc ba. Trong tình huống bạn cần nhiều hơn ba mệnh đề, hãy giữ chúng ngắn nhất có thể bằng cách loại bỏ những từ không cần thiết. Hãy nhớ rằng, những câu ngắn sẽ dễ hiểu hơn và giúp tốc độ viết của bạn nhanh hơn.