Bánh chưng, bánh giầy – Thể loại, Tóm tắt, Giá trị, Dàn ý phân tích

Bánh chưng, bánh giầy

Soạn bài Bánh chưng, bánh giầy chương trình lớp 6 mới bộ sách Chân trời sáng tạo:

• Soạn bài Bánh chưng, bánh giầy – sách Chân trời sáng tạo

Bài giảng: Bánh chưng bánh giầy – Cô Trương San (Giáo viên VietJack)

Xem thêm: Thể loại Truyền thuyết ?

I. Đôi nét về tác phẩm: Bánh chưng, bánh giầy

1. Tóm tắt

Lúc vua Hùng về già muốn truyền ngôi cho các con nên ra điều kiện: không kể con trưởng, con thứ, miễn ai làm vừa ý Tiên Vương sẽ được nối ngôi. Các lang đua nhau tìm kiếm của ngon vật lạ trên rừng dưới biển dâng cho vua cha. Riêng có Lang Liêu, người con thứ mười tám, sau khi mộng thấy thần đã làm một loại bánh hình vuông, một loại bánh hình tròn để dâng vua. Vua vô cùng hài lòng mang bánh lễ Tiên Vương, và được kế ngôi vua. Từ đó, bánh chưng, bánh giầy trở thành lễ vật không thể thiếu trong dịp Tết lễ.

2. Bố cục(3 phần)

– Phần 1 (từ đầu đến “có Tiên vương chứng giám”): Nhà vua ra quyết định truyền ngôi

– Phần 2 (tiếp đó đến “nặn hình tròn”): Lang Liêu và các hoàng tử tìm kiếm và làm lễ vật

– Phần 3 (còn lại): Ý nghĩa và tục lệ làm bánh chưng, bánh giầy

3. Giá trị nội dung

Truyền thuyết “Bánh chưng bánh giầy” vừa giải thích nguồn gốc của bánh chưng, bánh giầy vừa phản ánh thành tựu văn minh nông nghiệp ở buổi đầu dựng nước với thái độ đề cao lao động, đề cao nghề nông và thể hiện sự tôn kính Trời, Đất và tổ tiên của nhân dân ta

4. Giá trị nghệ thuật

– Sử dụng các chi tiết tưởng tượng kì ảo

– Lối kể chuyện dân gian: theo trình tự thời gian

II. Phân tích văn bản Bánh chưng, bánh giầy

I. Mở bài

– Giới thiệu về thể loại truyền thuyết (khái niệm truyền thuyết, khái quát đặc trưng thể loại truyền thuyết…)

– Giới thiệu về truyền thuyết “Bánh chưng, bánh giầy” (tóm tắt truyền thuyết, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…)

II. Thân bài

1. Nhà vua ra quyết định truyền ngôi

– Hoàn cảnh truyền ngôi: giặc ngoài đã dẹp yên, vua đã già, muốn truyền ngôi

– Người nối ngôi vua phải là người nối được chí vua, không nhất thiết phải là con trưởng

– Cách thức: một câu đố để thử tài – “ai làm vừa ý ta, ta sẽ truyền ngôi cho”

→ Cách chọn người nối ngôi của vua Hùng khác với các đời vua trong lịch sử

2. Lang Liêu và các hoàng tử tìm kiếm, làm lễ vật

– Các hoàng tử đua nhau làm lễ thật hậu, thật ngon đem về lễ Tiên vương, họ đi tìm của quý trên rừng xuống biển

– Lang Liêu là người thiệt thòi nhất, từ khi lớn lên, chỉ chăm lo việc đồng áng, trồng lúa trồng khoai, trong nhà chỉ có khoai, lúa là nhiều

– Lang Liêu nằm mộng thấy thần, được thần mách bảo, Lang Liêu nghe lời thần làm lễ vật dâng vua cha:

+ Chọn thứ gạo nếp thơm lừng, trắng tinh, đem vo sạch, lấy đậu xanh, thịt lợn làm nhân, dùng lá dong trong vườn gói thành bánh hình vuông, nấu một ngày một đêm thật nhừ.

+ Thứ gạo nếp ấy, chàng đồ lên, giã nhuyền, nặn hình tròn

3. Ý nghĩa và tục lệ bánh chưng, bánh giầy

– Bánh của Lang Liêu được chọn để tế Trời, Đất cùng Tiên vương

– Sau khi lễ xong, vua cùng quần thần ăn bánh, ai cũng tấm tắc khen ngon

– Lang Liêu là người hiểu ý nhà vua nên được truyền ngôi cho. Ý nghĩa món bánh của Lang Liêu:

+ Bánh hình tròn tượng trưng cho trời nên gọi là bánh giầy

+ Bánh hình vuông tượng trưng là đất, thịt mỡ, đậu xanh, lá dong là tượng cầm thú, cây cỏ, muôn loài, đặt tên là bánh chưng

+ Lá bọc ngoài, mĩ vị ở trong là ngụ ý đùm bọc nhau

– Tục lệ ở nước ta: chăm nghề trồng trọt, chăn nuôi và có tục ngày Tết làm bánh chưng, bánh giầy, thiếu bánh chưng, bánh giầy là thiếu hẳn hương vị ngày Tết

III. Kết bài

– Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản;

+ Nội dung: Truyền thuyết “Bánh chưng bánh giầy” vừa giải thích nguồn gốc của bánh chưng, bánh giầy vừa phản ánh thành tựu văn minh nông nghiệp ở buổi đầu dựng nước với thái độ đề cao lao động, đề cao nghề nông và thể hiện sự tôn kính Trời, Đất và tổ tiên của nhân dân ta

+ Nghệ thuật: sử dụng các yếu tố tưởng tượng, kì ảo, cách kể chuyện dân gian

– Cảm nhận của bản thân về truyền thuyết: hiểu hơn về nguồn gốc của một loài bánh…

Xem thêm các bài viết về Tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 6 hay khác:

• Thánh Gióng
• Sơn Tinh, Thủy Tinh
• Sự tích Hồ Gươm
• Truyện Cổ tích
• Sọ Dừa

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Ngữ văn lớp 6 hay khác:

• Soạn Văn 6
• Soạn Văn 6 (bản ngắn nhất)
• Soạn Văn lớp 6 (cực ngắn)
• Văn mẫu lớp 6
• Tác giả – Tác phẩm Văn 6
• Tài liệu Ngữ văn 6 phần Tiếng Việt – Tập làm văn
• 1000 câu trắc nghiệm Ngữ văn 6
• Giải vở bài tập Ngữ văn 6
• Đề thi Ngữ Văn 6 (có đáp án)

Ngân hàng trắc nghiệm lớp 6 tại khoahoc.vietjack.com

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 6 có đáp án