Glass ionomer cement (phần I) – Foreign Language Department – OF

(Translated by Mr. Lê Quang Linh)

1. Giới thiệu

GIC là một vật liệu phục hồi nha khoa được sử dụng trong trám răng và gắn cement. Cơ chế tác dụng dựa trên phản ứng giữa bột thủy tinh silicat và acid polyalkenoic. Vật liệu cho màu sắc tương đồng như răng tự nhiên này được giới thiệu và được sử dụng như một vật liệu phục hồi cho nhóm răng trước (đặc biệt cho vùng răng mòn, các lỗ sâu loại III và IV) từ năm 1972.

Nhờ có đặc tính gắn kết hóa học với mô cứng của răng và giải phóng flouride trong một thời gian tương đối dài, ứng dụng của GIC trong nha khoa hiện đại ngày càng được mở rộng. Nhờ những đặc tính ưu việt của mình, GIC trở thành một vật liệu rất tốt trong các trường hợp phục hồi thương tổn do sâu tại vùng không phải chịu lực mạnh như ở mặt nhẵn (?) và các lỗ sâu nhỏ phía gần trước đối với các răng sữa. Các nghiên cứu lâm sàng không ủng hộ việc sử dụng cả GIC truyền thống và GIC tăng cường kim loại trong phục hồi ở các răng cối lớn do áp lực nhai lớn tại các răng này. Tuy nhiên, GIC thông thường được sử dụng ở các răng cối lớn với vai trò vật liệu kết dính, gắn, hay nền; trong các phục hồi có tính chất tạm thời hay trường kì hơn ở cả trẻ em và người lớn, đặc biệt trong các ca khó có kèm tổn thương răng và cho các bệnh nhân lớn tuổi.

2. Phân loại GIC theo hóa học

GIC thường được chia làm 5 loại chính:

• GIC quy ước (Đậm độ cao/thấp)
• Resin Modified Glass Ionomer Cements (GIC quy ước bổ sung HEMA)
• Hybrid Ionomer Cements (cũng được biết đến với tên Dual-cured GIC)
• Tri-cure GIC.
• GIC tăng cường kim loại.

v GIC quy ước

Được giới thiệu lần đầu tiên năm 1972 bởi Wilson và Kent. Được tạo thành từ các acid polyalkenoic ngậm nước như acid polyacrylic và một thành phần thủy tinh – thường là một flouroaluminosilicate. Khi bột và dung dịch được trộn lẫn, phản ứng dạng acid-base diễn ra.

v Resin Modified Glass Ionomer Cements

Resin Modified Glass Ionomer Cements: GIC quy ước cộng thêm HEMA và các tế bào quang điện.

v Hybrid Ionomer Cement/ Resin-modified Glass Ionomers/ Dual-Cured GIC

Có sự kết hợp giữa phản ứng acid-base của GIC truyền thống với phản ứng tự trùng hợp amine-peroxide. Hệ thống quang trung hợp này được xúc tác bằng cách bổ sung nhóm methacrylate có tác dụng trùng hợp cùng với một loại tế bào quang điện vào trong công thức.

v Tri-cure Glass Ionomer Cements

The chemical cure component of tri-cure cements has been shown to have a significant effect on their overall strength.

v Metal Reinforced Glass Ionomer Cements or Cermets

GIC tăng cường kim loại lần đầu được giới thiệu năm 1977. Sự bổ sung bột hợp kim bạc-amalgam tăng cường cường độ của cement và làm cho cermets có tính cản quang {chắn tia X – ND}

Hiệu năng trên lâm sàng của cermet cement thấp hơn các vật liệu phục hồi khác, vì vậy giờ đây cermet cement không được khuyên dùng.

3. Sử dụng

Để sự phục hồi được bền vững và lâu dài, những lưu ý khi sử dụng GIC sau phải được thỏa mãn:

1. Bề mặt răng làm thủ thuật phải sạch và khô.
2. Hỗn hợp cenment cần có độ sệt phù hợp cho phép bao phủ hoàn toàn bề mặt bất quy tắc (của răng-ND)
3. Lượng cement thừa phải được loại bỏ vào thời điểm thích hợp.
4. Không làm khô quá mức khi hoàn thiện bề mặt.
5. Bề mặt phục hồi phải được bảo vệ tránh bị nứt vỡ.

Những điều kiện tương tự cũng được đặt ra khi gắn, ngoại trừ việc hoàn thiện bề mặt là không cần thiết.

4. Đặc tính

v Thời gian đông kết

GIC đông kết trong vòng 6-8 phút kể từ lúc trộn (bột và dung dịch-ND), thời gian này ngắn hơn ở loại I so với loại II. Sự đông kết có thể diễn ra chậm hơn nếu cement được trộn trên một tấm phiến lạnh nhưng kĩ thuật này có gây giảm cường độ của GIC.

• GIC loại I: 5-7 phút.
• GIC loại II : khoảng 10 phút.

v Độ dày màng

Độ dày của lớp GIC tương tự hoặc nhỏ hơn độ dày của cement phosphate kẽm phù hợp cho sự trám và gắn.

v Thẩm mỹ

GIC quy ước có màu tương tự như nhau và nhiều sắc độ khác nhau. Dù sự bổ sung resin vào vật liệu thay đổi làm cải thiện tính trong mờ (Tính chất của một vật thể, thí dụ khoáng vật, có thể truyền ánh sáng chứ không phải hình ảnh-ND), chúng (GIC-ND) vẫn có tính đục và thẩm mỹ kém hơn composite-resins. Thêm vào đó, hoàn thiện bề mặt thường không tốt. Màu sắc của vật liệu bổ sung resin được báo cáo thay đổi phụ thuộc kĩ thuật hoàn thiện và đánh bóng được sử dụng. Sự đổi màu, biến màu có thể xảy ra do các monomers ái nước và sự polymer hóa không hoàn toàn.

v Nhạy cảm nước, phân hủy và tính tan

Phản ứng đông kết diễn ra hoàn toàn sau 24; trong thời gian này cement không được tiếp xúc với nước bọt. GIC are also more resistant to attack by organic acids. Sử dụng GIC thường quy vì vậy cũng khó khăn hơn bởi chúng nhạy cảm với sự hấp thu hơi ẩm trong giai đoạn sớm của phản ứng đông kết và với sự hút ẩm khi vật liệu bắt đầu đông cứng. Dù phản ứng polymer hóa resin trong vật liệu-được-thay-đổi được tin rằng làm giảm sự nhạy cảm sớm đối với hơi ẩm, những nghiên cứu đã chỉ ra rằng các đặc tính của vật liệu thay đổi rõ rệt khi tiếp xúc với hơi ẩm. Sự cần thiết của việc đặt tấm bảo vệ cho resin-modified glass ionomer vẫn còn được tranh cãi.

v Cường độ vật lý

Hạn chế chủ yếu của GIC chính là cường độ kém, liên quan tới tính kháng kém đối với sự mài mòn. GIC quy ước đậm độ thấp có độ bền uốn thấp và hệ số đàn hồi cao, vì vậy nó giòn và có xu hướng rạn thành các mảnh rời rạc. Một số glass cermet cements được cho rằng khỏe hơn GIC quy ước, tuy vậy độ kháng nứt của chúng vẫn thấp. Vật liệu bổ sung resin, một cách rõ rệt, đã cho thấy nó có tính uốn và tính chịu kéo cao hơn và hệ số đàn hồi thấp hơn GIC quy ước. Vì thế, chúng kháng rạn nứt tốt hơn; nhưng sự kháng mòn chưa được cải thiện đáng kể. Thêm vào đó, đặc tính cường độ của chúng thấp hơn nhiều so với composite-resins, vì vậy, không nên sử dụng GIC ở những nơi có chịu lực nhai quá lớn trừ khi chúng được hỗ trợ bởi cấu trúc răng xung quanh.

(to be continued)