Hồ Chủ tịch đã dạy: Có tài mà không có đức là người vô dụng, có

Dàn ý

I. Mở bài

– Dẫn dắt giới thiệu vấn đề cần nghị luận.

– Trích dẫn câu nói của Bác Hồ.

II. Thân bài

1. Giải thích

– Đức là hành xử của con người với con người thể hiện sự lịch sự, tôn trọng lễ phép. Biểu hiện: trên kính dưới nhường, tốt bụng, thật thà, khiêm tốn dũng cảm…

– Tài là năng lực của con người về các hoạt động trong công việc và trong đời sống. Biểu hiện: năng lực học, trình độ ngoại ngữ tin học, năng khiếu về âm nhạc hội họa, sáng tạo ra các thiết bị…

– Nội dung: Câu nói bàn luận mối quan hệ giữa tài và đức.

2. Bàn luận

a. Lý giải vế một: Có tài mà không có đức là người vô dụng.

– Người có tài mà không có đức sẽ không được trọng dụng, yêu quý.

– Dẫn chứng: Một bạn học sinh học giỏi nhưng không giúp đỡ bạn bè tiến bộ là người ích kỉ. Một người có tài nhưng muốn nghĩ trò hãm hại người khác để lấy phần lợi về mình sẽ không được mọi người tin tưởng. Một người giàu có nhưng nghèo khó về tình người sẽ không được hạnh phúc, bị mọi người xa lánh. Một công dân có hiểu biết có tài năng thiên bẩm nhưng không góp phần làm đất nước giàu đẹp là một người thiếu trách nhiệm. Ích kỉ, không được tin tưởng, bị xa lánh, thiếu tinh thần trách nhiệm, vậy có tài cũng trở nên vô ích. Tài năng không đi đôi với đạo đức thì cũng “cháy rụi” theo thời gian.

– Người có tài không có đức ắt sẽ gây ra những hậu quả khôn lường không chỉ bản thân mà còn đến cộng đồng.

– Những người con giỏi giang nhưng lại bội bạc với cha mẹ đã để lại trong lòng những nỗi đau, đó là sự suy đồi về mặt đạo đức, đáng tiếc ta lại không khó trong cuộc sống này. Người dân bao phen dạy sóng trước sự vô tâm của doanh nghiệp khi họ xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường. Nguồn nước bị ô nhiễm sinh vật khó sống, những làng ung thư xuất hiện nhiều vô kể. Họ đang tự đầu độc con cháu họ, đất nước họ. Những cuộc chiến tranh của những vũ khí tối tân của những kẻ độc tài máu lạnh đã bao lần đưa trái đất đến bên bờ diệt chủng.

b. Lý giải vế hai: Có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó

– Có đức mà không có tài con người gặp nhiều khó khăn trong giải quyết mọi việc.

– Vẫn biết đạo đức là yêu cầu đầu tiên và quan trọng nhất “Tiên học lễ, hậu học văn”. Tuy nhiên nếu chỉ có đức không có tài thì mọi thứ sẽ trở nên khó khăn

– Một đứa con làm tròn chữ hiếu không thể chỉ có lễ phép với bố mẹ mà không biết làm việc mà ăn bám. Các nhà tuyển dụng không thể tuyển một nhân viên có đức hạnh nhưng tay chân không thạo việc, lúng túng, ngơ ngác, chẳng biết làm gì. Bản chất của cuộc sống là lao động.

c. Về cả hai vế

“Có tài mà không có đức là người vô dụng” nhưng “có tài mà không có đức làm việc gì cũng khó”. Rõ ràng ở đây ta thấy mối quan hệ biện chứng giữa “tài” và “đức”, nó không thể tách biệt. Để trở thành một công dân tốt không chỉ có đạo đức mà còn tài năng và ngược lại.

d. Khẳng định tính đúng đắn của ý kiến.

3. Mở rộng

– Phê phán những người có tài mà không có đức, có đức mà không có tài.

– Liên hệ với bản thân.

III. Kết bài

– Khẳng định lại vấn đề. Rút ra bài học.