Hướng dẫn soạn văn 7 thành ngữ – Chi tiết và dễ hiểu – Kiến Guru
Từ bao đời nay, những câu thành ngữ luôn chứa đựng những bài học sâu sắc mang giá trị to lớn được ông cha ta đúc kết và gửi gắm. Hãy cùng với Kienguru soạn văn 7 thành ngữ để cùng tìm hiểu, và nắm chắc nội dung bài học này nhé !
Phần 1 – Hệ thống kiến thức – Soạn văn 7 bài “Thành ngữ”
Trước khi bước vào soạn văn 7 bài thành ngữ cùng với Kienguru, chúng ta hãy đi tìm hiểu về khái niệm của thành ngữ, cùng với cách sử dụng để nắm chắc nội dung bài học nhé !
1- Thế nào là Thành ngữ
Câu 1 : Nhận xét về cấu tạo các cụm từ “lên thác xuống ghềnh” trong các câu ca dao sau:
Nước non lận đận một mình,
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay.
a. Có thể thay một vài từ trong cụm từ này bằng những từ khác được không? Có thể chêm xen một vài từ khác vào cụm từ được không? Có thể thay đổi vị trí của các từ trong cụm từ được không?
b. Từ nhận xét trên, em rút ra được kết luận gì về đặc điểm cấu tạo của cụm từ lên thác, xuống ghềnh.
Gợi ý làm bài : Các bạn chú ý cụm từ “lên thác xuống ghềnh”
- Trong câu ca dao trên không thể thay thế cụm từ này bằng những từ khác được. Và cũng không nên chen một vài cụm từ khác vào đây. Các bạn càng không thể thay đổi vị trí các từ cho nhau.
- Ở đây cụm từ “ Lên thác xuống ghềnh ” là một thành ngữ. Nó thuộc loại cụm từ cố định. Và có nghĩa là các từ trong thành ngữ khó thêm bớt, thay đổi vị trí cho nhau.
Câu 2 :
a. Cụm từ lên thác xuống ghềnh có nghĩa là gì? Tại sao lại nói lên thác xuống ghềnh?
b. Nhanh như chớp có nghĩa là gì? Tại sao lại nói là nhanh như chớp.
Gợi ý làm bài :
- “ Lên thác xuống ghềnh ” : sự lặn lội, sự vất vả, cực nhọc
- Thác : Nơi dòng sông có vực đá chảy siết, nguy hiểm
- Ghềnh : Nơi có vũng sâu nước xoáy mạnh
=> Nói lên thác xuống ghềnh ám chỉ công việc khó khăn, mang tính nguy hiểm, cực khổ
- “ Nhanh như chớp ” : Tốc độ nhanh, cực kỳ nhanh
- Chớp : Ánh sáng lóe lên trong tích tắc, rất nhanh
=> Nói nhanh như chớp chỉ những hành động chớp nhoáng, mau lẹ
2 – Sử dụng Thành ngữ
Câu 1 : Xác định vai trò ngữ pháp của thành ngữ trong các câu sau :
- Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
(Hồ Xuân Hương)
- Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang nhà anh, phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào bắt nạt em thì em chạy sang…
(Tô Hoài)
Gợi ý làm bài :
- Bảy nổi ba chìm : Vai trò làm vị ngữ trong câu
- Tắt lửa tối đèn : Vai trò bổ nghĩa cho động từ “ phòng ”
Câu 2 : Em hãy phân tích cái hay của việc dùng các thành ngữ trong hai câu trên
Gợi ý làm bài : Trong 2 câu trên việc sử dụng thành ngữ cực kì khéo léo vừa làm ngắn gọn, hàm súc mà lại mang tính hình tượng, biểu cảm cao
Phần 2 – Hỗ trợ Luyện tập – Soạn ngữ văn lớp 7 bài “Thành ngữ”
1 – Bài 1 trang 145 :
Tìm và giải thích nghĩa của các thành ngữ trong những câu sau đây :
a) Đến ngày lễ Tiên Vương, các lang mang sơn hào hải vị, nem công chả phượng tới, chẳng thiếu thứ gì.
(Bánh chưng, bánh giầy)
b) Một hôm, có người hàng rượu tên là Lí Thông đi qua đó. Thấy Thạch Sanh gánh về một gánh củi lớn, hắn nghĩ bụng: “Người này khỏe như voi. Nó về ở cùng thì lợi biết bao nhiêu”. Lí Thông lân la gợi chuyện, rồi gạ cùng Thạch Sanh kết nghĩa anh em. Sớm mồ côi cha mẹ, tứ cố vô thân, nay có người săn sóc đến mình, Thạch Sanh cảm động, vui vẻ nhận lời.
(Thạch Sanh)
c)
Chốc đà mười mấy năm trời,
Còn ra khi đã da mồi tóc sương.
(Truyện Kiều)
Gợi ý làm bài :
a) Thành ngữ có trong câu
- Sơn hào hải vị : Đồ ăn quý hiếm ở núi, biển => Chỉ những món ăn thức ăn ngon và lạ, rất quý hiếm
- Nem công chả phượng : Cũng chỉ những đồ ăn quý hiếm
b) Thành ngữ có trong câu
- Khỏe như voi : Ý chỉ sức mạnh to khỏe, phi thường
- Tứ cố vô thân : Đơn độc, không có họ hàng thân thích
c) Thành ngữ có trong câu
- Da mồi tóc sương : diễn tả những người già da nổi những chấm đen như da của con đồi mồi và màu bạc của tóc
2 – Bài 2 trang 145 :
Kể vắn tắt các truyền thuyết ngụ ngôn tương ứng để thấy rõ lai lịch các thành ngữ Con Rồng cháu Tiên, Ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi.
Gợi ý làm bài :
2.a : Con Rồng cháu tiên
Truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên kể về miền đất Lạc Việt có một vị thần thuộc nòi Rồng, tên là Lạc Long Quân. Lạc Long Quân gặp và kết duyên với Âu Cơ. Nàng Âu Cơ sau đó có mang và đẻ ra cái bọc một trăm trứng; nở ra một trăm người con.
Vì Lạc Long Quân không quen sống trên cạn nên hai người đã chia nhau mỗi người mang năm mươi người con, người lên rừng, kẻ xuống biển. Người con trưởng theo Âu Cơ được tôn lên làm vua, xưng là Hùng Vương, đóng đô ở đất Phong Châu, đặt tên nước là Văn Lang. Khi vua cha chết thì truyền ngôi cho con trưởng, từ đó về sau cứ cha truyền con nối đến mười tám đời, đều lấy hiệu là Hùng Vương.
2.b : Ếch ngồi đáy giếng
Vì sống lâu trong một cái giếng nhỏ hẹp, nên ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng cái vung, còn nó thì oai như một vị chúa tể.Hàng ngày ếch kêu “Ồm ộp” khiến các con vật kia hoảng sợ.Một năm nọ, trời mưa to, nước giếng tràn bờ, đưa ếch ra ngoài. Quen thói cũ, nó nhâng nháo đưa mắt nhìn lên bầu trời, chẳng thèm để ý gì đến xung quanh nên đã bị một con trâu đi qua giẫm bẹp.
2.c : Thầy bói xem voi
Năm ông thầy bói rủ nhau chung tiền biếu người quản voi để xem con voi có hình thù thế nào. Mỗi ông xem một bộ phận của nó: ông xem vòi bảo voi sun sun như con đỉa; ông xem ngà bảo voi giống cái đòn càn; ông xem tai bảo nó giống cái quạt thóc; ông xem chân bảo voi sừng sững như cái cột đình; ông cuối cùng xem đuôi, bảo voi tun tủn như cái chổi sể cùn. Ông nào cũng cho là mình đúng, không ai chịu ai, năm ông lao vào đánh nhau toác đầu, chảy máu
3 – Bài 3 trang 145 :
Điền thêm yếu tố để thành ngữ được trọn vẹn .
Gợi ý làm bài :
- Lời ăn tiếng nói
- Một nắng hai sương
- Ngày lành tháng tốt
- No cơm ấm cật
- Bách chiến bách thắng
- Sinh cơ lập nghiệp
Kết luận : Như vậy Kienguru đã giúp các bạn soạn ngữ văn lớp 7 bài thành ngữ. Mong rằng những gợi ý làm bài ở trên có thể giúp các bạn nắm chắc nội dung thành ngữ và áp dụng vào bài học. Các bạn có thể tham khảo các bài khác liên quan tại Kienguru.
Chúc các bạn luôn đạt điểm số cao trong học tập.
